Paulus sigur: “Hetta er æviga fyriætlan Guds, sum Hann fullførdi í Kristi Jesusi, Harra okkara” (Efs. 3:11). Orðið, sum Paulus brúkar, er: Protesis. Hetta orðið brúkar Paulus fimm ferðir í brøvum sínum. Í týðing Victors verður tað týtt ymiskt:

 “Fyriætlan,” “ætlan,” “sum Hann hevði sett Sær fyri” og “ráð.” Eg havi valt at vera reglufastur og týða tað hvørja ferð “ætlan.” Hetta geri eg, fyri at tað skal vera lættari at síggja, at her skrivar Paulus um Guds ævigu ætlan. Her eru ørindini:

“Og vit vita, at alt samvirkar teimum til góða, sum elska Gud, teimum, sum eftir “ætlan Hansara eru kallað” (Róm. 8:28).

“Tí hóast teir ikki vóru føddir enn, og ikki høvdu gjørt nakað gott ella ringt, varð tað sagt við hana—fyri at “ætlan” Guds eftir útveljingini skuldi standa við...(Róm. 9:11).

“Í Honum hava vit eisini fingið arvalut, við tað at vit frammanundan vórðu tilskilað eftir “ætlan” Hansara, sum virkar alt eftir ráði vilja Síns” (Efs. 1:11).

“Hetta er eftir hini ævigu ætlan, sum Hann fullførdi í Kristi Jesusi, Harra okkara” (Efs. 3:11).

“Sum frelsti okkum og kallaði okkum við heilagum kalli, ikki eftir verkum okkara, men eftir Síni egnu “ætlan” og náði, sum okkum varð givin í Kristi Jesusi, áðrenn tíðin byrjaði” (2. Tim. 1:9).

Nú er nógv lættari at varnast, at her er talan um ævigu ætlan Guds. Eg vil so fegin, at tú eisini skalt geva tær far um hini orðini, sum knýtt eru at ætlan Guds: “Samvirkar til góða,” “elska Gud,” kallað eftir ætlan Hansara,” “ætlan Guds eftir útveljingini,” “arvalutur,” “frammanundan tilskilað,” “frelsa,” “heilagt kall” og fingið “náði, áðrenn tíðin byrjaði.”

Vit hava eitt orðatak, sum sigur: Mongum brestur ætlan. Hetta hava vit sannað ferð eftir fer. Tað gekk ikki so, sum vit høvdu ætlað ella ráðlagt. Orsøkin til hetta er, at vit menniskju eru ikki alvitandi og almáttug; vit kunnu ikki virka alt eftir ætlan okkara, vit kunnu ikki virka alt eftir ráði vilja okkara ella gera alt tað, sum vit vilja. Vit gera ætlanir og ráðleggja, men noyðast ferð eftir ferð at broyta tær, tí eitthvørt tarnaði okkum og forðaði okkum í at útinna tær so, sum vit høvdu ætlað. Tað kann bert ein alvitandi og almáttug vera gera, og tað er Gud. Hann er Gud og eingin annar er sum Hann. Hann sigur sjálvur um Seg sjálvan:

“Eg eri Gud, og eingin annar er sum Eg... Eg, sum frá upphavi kunngeri endan og langt frammanundan tað, ið enn ikki hevur hent, Eg, sum sigi: „Ráð Mítt skal ganga út, og alt tað, ið Eg vil, geri Eg!“ (Es. 46:10).

Orð Guds sigur um Hann:

“Øll tey, sum á jørðini búgva, eru fyri einki at rokna, og bæði við her himmalsins og við tey, sum á jørðini búgva, ger Hann, sum Hann vil; eingin er, sum er mentur at forða Honum og siga við Hann: „Hvat gert tú!“ (Dán. 4:35)

“Gud okkara, Hann er í Himli, Hann ger alt tað, ið Hann vil” (Sálm. 115:3).

“HARRIN ger alt tað, ið Hann vil, í Himli og á jørð, í havinum og øllum veraldardjúpunum” (Sálm. 135:6).

Hetta kann bert Gud hin alvaldi gera (1. Mós. 35:11). Hann er stórur og veldigur í megi, vit Hansara stendur ikki til at meta (Sálm. 147:5). Hann kann alt, og einki, ið Hann setur Sær fyri, er Honum ógjørligt at útinna (Job. 42:2). Tað, sum menniskjum er ómøguligt, er Gudi møguligt, tí einki er Gudi ómøguligt, alt er Gudi møguligt (Mark. 10:27, Luk. 1:37).

Paulus sigur, at Gud fullførdi ævigu ætlan Sína í Kristi Jesusi. Í sambandi við hesa ætlan sigur hann, at Gud virkar alt eftir ráði vilja Síns. So kunnu vit spyrja: Hvat er Guds ætlan? Fyri at svara hesum spurningi, mugu vit venda okkum til Guds orð, í hesum føri til Rómbrævið kapittul 8. Í ørindi 28 sigur Paulus:

“Og vit vita, at alt samvirkar teimum til góða, sum elska Gud, teimum, sum eftir ætlan Hansara eru kallað.” Gud hevur í ævinleikanum lagt eina ætlan, eina frelsuætlan, og vit síggja, at Gud kallar menniskju eftir hesi ætlan. Hesi menniskju elska Gud. Paulus sigur, at hesi menniskju vita, at alt, sum hendur teimum, fer at samvirka teimum til góða.

Hvussu kunnu vit vita tað? Kunnu vit vita, hvat Gud hugsaði í ævinleikanum, tá ið Hann legði hesa ætlan? Ja, tað kunnu vit. Tað er júst tað, sum Paulus avdúkar fyri okkum í hesum skriftbroti. Hví vita vit, at alt samvirkar teimum, sum elska Gud, til góða? Tey næstu ørindini geva okkum svar upp á hetta. Hví vita vit tað? Paulus svarar í ørindi 29:

“Tí tey, sum Hann frammanundan kendi, tilskilaði Hann eisini frammanundan at verða gjørd lík mynd Sonar Síns, so Hann kundi vera hin frumborni millum mangar brøður.”

Av hesum vita vit, at Gud í ævinleikanum gjørdi av, at tey, sum fara at verða kallað eftir ætlan Hansara, skulu verða gjørd lík Soni Hansara. Tí vita vit, at alt, íroknað trongd, angist, atsókn, hungur, nakinleiki, vandi, svør, deyði, lív, einglar, harradømi, tað, sum nú er, tað, sum koma skal, maktir, hitt høga, hitt djúpa, tað, ið skapt er fer at samvirka teimum til góða, teimum, sum eftir ætlan Guds eru kallað. Alt hetta er ikki ábending um tvørrandi kærleika, nei, hetta er við í Guds kærleika, við til at mynda tey kallaðu til at líkjast Soni Guds.

Hetta er ein ørandi stórur sannleiki: “Alt samvirkar teimum til góða, sum elska Gud, teimum, sum eftir ætlan Hansara eru kallað.” Vónandi er eingin í iva um, hvør tað er, sum virkar alt hetta. Hetta kann bert Gud hin alvaldi gera, tí “bæði við her himmalsins og við tey, sum á jørðini búgva, ger Hann, sum Hann vil.” Hann sigur jú sjálvur: “Ráð Mítt skal ganga út, og alt tað, ið Eg vil, geri Eg!”

Paulus skrivar eisini um frelsuætlan Guds í Efesusbrævinum. Í samband við hesa ætlan sigur hann, at Gud “virkar alt eftir ráði vilja Síns.” Guds børn kunnu trygt hvíla í tí, at hvat so kemur á mína leið, so er tað Gud, sum virkar tað, fyri at gera meg líkan mynd Sonar Hansara.

Albin Jacobsen