Øll trúgvandi eru smiðir, og øll trúgvandi byggja við onkrum tilfari. Grundin, sum øll trúgvandi byggja á, er Jesus Kristus.

So er spurningurin, hvørjum tilfari byggja vit við! Byggja vit við gulli, silvuri, dýrum steinum, ella við træi, hoyggi og hálmi?

Er Jesus Kristus grundarlagið í lívi okkara, so eigur Hann eisini at vera miðdepil í tí verki, vit byggja á hesa grund. Tað vil siga, at verkið, vit gera, má av sonnum vera Hansara verk; ikki bert útvortis virksemi og religiøsar lótir.

Hvat motiverar meg at gera tað, eg geri? Geri eg tað av hjarta fyri Harran ella geri eg tað fyri menniskju? (Kol. 3:24). Geri eg tað fyri menniskju, so byggi eg við træi, hoyggi og hálmi.

Geri eg tað, fyri at verða væl dámdur av menniskjum? Hetta er eisini træ, hoyggj og hálmur—havi longu fingið løn mína (Matt. 6:1, 2, 5, 16).

Træ, hoyggj og hálmur kann vera so nógv: Tala menniskjum til vildar, royna at toknast menniskjum (Gal. 1:10); eygnatænasta, ikki av hjarta at gera vilja Guds, ikki at tæna av góðum huga (Efs. 6:6-8).

Tað kann eisini vera: Ikki at røkta fylgi Guds, ikki at hava umsjón við tí, ella at gera tað av tvingsli, ikki sjálvkravdir, ikki av fúsum hjarta (1. Pæt. 5:2). At raðfesta vísdómin omanfrá øðrvísi enn tað, skriftin ger, t.e. friðsemi, mildleiki og lagaligheit kemur áðrenn reinleiki (Ják. 3:17).

Og: Ikki at vera sannleikanum trúgv í kærleika, men heldur vera “kærleikanum” trúgv, so at sannleikin má svíða fyri tað (Efs. 4:15). Og hvat við at halda ymiskum aftur og ikki kunngera alt ráð Guds, fyri frið skuld, ella at fíla kantarnar av orðinum, fyri ikki at misbjóða onkran, sum lýðir á? (Áps. 20:20, 27) o.s.fr.

 

Paulus kundi kunngera evangeliið upp á tveir ymiskar mátar. Hann sigur:

“Geri eg tað av fríum vilja, eigi eg løn, og geri eg tað av noyðslu, so er tað húshald, ið mær er litið upp í hendur” (1. Kor. 9:17).

Hugsa tær til, at Paulus alt lívið kunngjørdi evangeliið av noyðslu. So kemur dagurin, sum við eldi, skal royna verkið. Verkið hevði verið brent upp, hann hevði onga løn fingið, men sjálvur hevði hann verið frelstur, men sum gjøgnum eld.

Men Paulus gjørdi hetta av fríum vilja ella við gleði. Hann gleddist í hesi tænastu, hann elskaði Harran, hjá honum snúði lívið seg um Kristus (2. Tim. 4:8; Filip. 1:21). Tí fór hann at fáa løn fyri verkið, hann hevði gjørt fyri Harran.

Tað verður ikki bara verkið sjálvt, sum avgerð, um ein hevur bygt við dýrum steinum ella hoyggi. Motivið hevur alt at siga. Gud hyggur ikki eftir tí, sum menniskjan hyggur eftir. Menniskjan hyggur eftir tí, sum er fyri eygunum, men Gud hyggur eftir hjartanum (1. Sám. 16:7).

Tað er ikki nokk, at alt, sum vit gera, verður gjørt fyri Harran. Nei, tað má vera gjørt av hjarta fyri Harran (Kol. 3:23). Kærleikin má vera av reinum hjarta og góðari samvitsku (1. Tim. 1:5). Ákallan okkara á Harran má vera av reinum hjarta (2: Tim. 2:22). Kærleiki okkara hvør til annan má vera av reinum hjarta (1. Pæt. 1:22).

Tænastan í samkomuni má vera av fúsum hjarta (1. Pæt. 5:2). Vit mugu av hjarta gera vilja Guds (Efs. 6:6). Vit mugu av hjarta vera tí lærihátti lýðin, sum vit vórði givin (Róm. 6:17).

Vit menniskju síggja ikki inn í hjarta á hvørt øðrum, vit kenna ikki motivið. Tí kunnu vit halda, at tað, sum verður gjørt, verður gjørt við gulli, silvuri og dýrum steinum, uttan at vita, at Harrin sær hetta byggitilfarið sum træ, hoyggj og hálm.

Men vit noyðast (dei) øll ein dag at opinberast fyri dómstóli (lønarstóli) Kristusar. Har fara vit at fáa aftur tað, sum vit hava gjørt við likaminum, tað verður eftir tí, sum vit hava gjørt — veri tað gott ella [ringt] (virðisleyst).

Í hesum sambandi sigur Paulus: “Tí seta vit eisini æru okkara í at vera, sum Honum (Harranum) líkar.” Hann nevnir eisini teir, sum rósa sær av tí, teir eru útvortis, ikki í hjartanum. Hann sigur eisini, at kærleiki Kristusar tvingar okkum (2. Kor. 5:9-14).

Vit fara at fáa løn fyri tað góða, við hava gjørt, og onga løn fyri tað virðisleysa, vit hava gjørt. Tá ið vit vita hetta, eiga vit at seta æru okkara í at vera og gera tað, sum Harranum líkar. Tað, sum vit eru og gera, má ikki bert vera útvortis, men í hjartanum, av kærleika til Kristus, og vegna Kristusar kærleika til okkara.

So ein og hvør trúgvandi byggir, annaðhvørt við góðum tilfari ella vanaligum tilfari; stundum við góðum tilfari og stundum við vanaligum. Vit menniskju eru ikki før fyri at skyna á, um viðkomandi byggir við góðum ella vanaligum tilfari; tí vit kunnu bert hyggja at tí, sum er fyri eygunum.

Men ein dag skal tað síggjast, hvussu verk eins og hvørs er, um vit hava bygt við gulli, silvuri, dýrum steini ella við træi, hoyggi og hálmi. Legg til merikis, at tað er verkið, sum ein og hvør hevur bygt á Kristus, ið verður roynd við eldi.

Her er talan um frelst menniskju, sum hava verið virkin; tey hava bygt sítt lív á Kristus. Eg sigi hetta, tí tað eru tey, sum trúgva, at her er talan um menniskju, sum einaferð hava játta trúgv, men hava livað alt sítt lív í synd.

Vit kunnu spyrja okkum sjálvi: Hvat verk skal roynast hjá einum, sum alt lívið, hevur livað í synd? Men tað letur seg ikki gera, so satt Gud er trúfastur móti Sínum børnum.

Paulus hevði álit á trúfesti Guds. Hann visti, at Gud fór at staðfesta hini heiløgu líka til endan — ólastandi á degi Harra okkara Jesu Krists (1. Kor. 1:8-9). Hann visti eisini fullvæl, at ikki øll, sum í Korint vóru, høvdu Anda Guds í sær, og fóru tí ikki at liva eitt heilagt lív; tey vóru ikki tempul Guds.

Tí kemur hann við hesi ávaring:

“Oyðir tí nakar tempul Guds, skal Gud oyða hann; tí tempul Guds er heilagt og tað eru tit” (1. Kor. 3:17). Gud fer aldri at oyða nakran, sum Hann hevur byrja gott verk í, nei, Hann fer at fullføra tað (Filip. 1:6).

Mangan talar orð Guds sera álvarsamt til hini heiløgu, sum til dømis: “Oyðir tí nakar tempul Guds, skal Gud oyða hann.”

Seinni í brævinum kemur Paulus aftur við einari sera álvarsamari ávaring. Hann endurtekur orðið “allir” fimm ferðir:

“Fedrar okkara vóru allir undir skýnum, gingu allir gjøgnum havið, vóru allir doyptir til Móses í skýnum og í havinum, ótu allir sama andaliga mat og drukku allir sama andaliga drykk” (1. Kor. 10:1-4).

Men so sigur hann: “Tó hevði Gud ongan tokka til flestar av teimum; teir vórðu slignir niður í oyðimørkini” (ø. 5).

So sigur hann: “Hetta hendi okkum til fyridømi, fyri at vit skulu ikki hava hug til hitt illa, eins og teir høvdu hug til tað” (ø. 6).

Hann nevnir eisini, at 23.000 fullu ein dag vegna siðloysi,  nakrir freistaðu Harran og vórðu dripnir av ormum og nakrir av teimum knarraðu og vórðu oyddir av oyðaranum.

Paulus sigur, at so má tað ikki vera hjá okkum, og at hetta er skrivað okkum til ávaring, okkum, sum hinar síðstu tíðir eru komnar til (1. Kor. 10:7-11).

Paulus vissar tey trúgvandi um, at eingin ómenniskjanslig freisting ella roynd fer at koma á okkum, og at Gud er trúfastur og fer ikki at loyva okkum at verða freistað ella roynd út um tað, ið vit eru ment. Hann fer saman við freistingini ella royndini eisini at gera útgongdina úr henni, so vit fáa tolt hana (1. Kor. 10:13).

 

So ja, Guds børn kunnu snava og falla, men tað verður aldri eitt endaligt fall, tað syrgir Gud í Sínum trúfesti fyri—Hann skal eisini staðfesta tykkum líka til endan. Gud er trúfastur (1. Kor. 1:8-9).

Hóast Paulus visti, at Gud í trúfesti Sínum fór at staðfesta tey líka til endan, so himprast hann ikki við at siga, at tey verða frelst við evangeliinum, so satt sum tey halda fast við orðini, ið hann kunngjørdi teimum tað í, annars trúðu tey til einkis (1. Kor. 15:2).

Tað vil siga, at um tey ikki verða (blíva áhaldandi) frelst við evangeliinum, so trúðu tey til einkis. Um “trúgv” teirra, sum einaferð byrjaði, ikki verður áhaldandi, so var hon til einkis; tað var ikki sonn trúgv. Um hesa trúgv hevði sáðmaðurin sagt: Hetta er tann beri gaddur (Luk. 8:13). Áhaldandi at verða frelstur kann eisini sigast so: “at fullføra heilaggering í gudsótta” (2. Kor. 7:1).

Tað ber væl til at hava trúgv uttan rót, men tað verður aldri nakað annað enn: “Trúgva eina tíð og falla frá freistingarstundina/royndatrstundina” (Luk. 8:13); ella:

 “Heldur út bert eina tíð; tá ið so trongd og atsøkn (royndir) koma fyri orðsins skuld, verður hann fyri falli við tað sama” (Matt. 13:21; Mark. 4:17).

Við endanum av seinna brævi sínum gevur hann teimum hetta boð:

“Kannið tykkum sjálvar, fyri at vita, um tit eru í trúnni! Roynið tykkum sjálvar! Ella kenna tit ikki á tykkum sjálvum, at Kristus Jesus er í tykkum? — annars standa tit vissuliga ikki royndina? (2. Kor. 13:5 UBS).

Hvussu er við tær? Kennir tú á tær sjálvum, at Kristus Jesus er í tær, varnast tú tað? Var tín trúgv uttan rót, bert í eina tíð, og tolir tú royndirnar, sum koma fyri orðsins skuld? Er hin sama dýrabæra trúgvin í tínum hjarta, sum Pætur og hinir ápostlarnir høvdu? Verður tú við kraft Guds varðveittur við trúgv til frelsu líka til endan.

Ert tú kallaður við dýrd og kraft Guds, so hevur guddómligi máttur Hansara givið tær alt, sum hoyrir til lív og gudsótta; tú hevur fingið lut í guddómligari náttúru (1. Pæt. 1:5; 2. Pæt. 1:1; 3-4).

Albin Jacobsen