Gud vísir kærleika Sín til okkara við, at Kristus doyði fyri okkum, meðan vit enn vóru syndarar.  Róm.5:8

Fyri hvønn doyði Harrin Jesus?

(Góð Tíðindi – Oktober 1969)

Var tað bert fyri "mong", ella fyri "øll"?
Er nakar farin fortapt við "betaltum" syndum?

Harrin Jesus segði, at Hann var komin at "geva lív Sítt í loysigjaldi fyri mong." (Matt.20:28)
Paulus sigur, at Kristus Jesus "gav Seg Sjálvan til loysigjald fyri øll." (1.Tim.2:6)

       Eg var nærmast skelkaður, táið maður segði, at tað funnust mangar sálir í Helviti í dag "við betaltum syndum."
       Var hetta satt, so var Gud okkara órættvísur Gud, sum letur skuldarfríar sálir fortapast fyri skuld, ið er goldin. Men hetta er ikki satt, lovaður verði Gud. Tað hvørki er og ei heldur verður nakar í Helviti, hvørs syndaskuld er goldin. At málbera seg so, er ógviliga misvísandi og ikki samsvarandi tað, ið Bíblian hevur at siga um hetta mál.
       Lati okkum hugsa okkum til, at allir íbúgvarnir í eini bygd standa í óbótaligari skuld til kommununa, men Landsstýrið stígur til og rindar alt fyri øll. So eru øll skuldarfrí. Men um nú tey flestu í bygdini ikki vilja trúgva hesi gleðitíðindum og vilja ikki taka móti kvittanum sum vátta, at so er og enntá háða hann, ið ber teimum hesi gleðiboð – eru tey ikki skuldafrí sjálvt um tey ikki trúgva hesum tíðindum? Jú, vissuliga eru tey tað. Um nú bygdaráði sigur sum so: "Táið tit ikki vilja trúgva og ikki vilja takka fyri hesa vælgerð og hesi góðu tíðindi, so skulu tit sjálv koma undir at gjalda tað, sum tit hava staði í skuld fyri, og kunnu tit ikki tað, skal øll ogn tykkara verða tvangsseld.", vildi tá ikki slík framferð verði ógvuliga órættvís av bygdaráðnum? Jú!, vissuliga so. Kommunan hevði fingið alt tað, hon kravdi, og hevði so statt ongan rætt til at krevja ella saksøkja nakran, antin hesi trúðu tíðindunum ella ikki.
       Og sanniliga, Gud vil ikki krevja syndaran at gjalda syndaskuld, sum ein annar hevur rinda hansara vegna, og enn minni tveita hann í Helviti, tí hann ikki sjálvur var førur fyri at gjalda tað, ið er goldi fyri hann, av einum øðrum. Tað verður eingin syndari í Helviti hvørs synd er betalt.

Ein skeiv mynd

       Men nú, omanfyristandandi mynd ella illistratión, sum vit hava nýtt, gevur hon eitt rætt og satt bílæt av hvat evangeliið snýr seg um? Nei, tað ger hon als ikki. Ein slík mynd er, - um hon var ætlað at lýsa fyri okkum evangeliums sannleika – bæði ósonn og misvísandi.
       Kristus kom sum Lamb Guds at taka burt synd heimsins, men ongastaðni lesa vit í bíbliu okkara, at Kristus hevur borið og goldið fyri allar syndir hins gudleysa og ófrelsta. At kunngera slíkt kann fáa álvarsamar fylgjur, við tað at gudleysir syndarar, sum als einki vilja hava við Kristus at gera, kunnu siga sum so: "Vit hava einki at óttast. Kristus hevur jú goldið fyri syndir als heimsins, og so fyri okkum við. Alt er í lagi" – og so liva teir víðari í gudloysi og sorgleysari trygd og avnokta Gud í verkum sínum.
       Stundum verður sagt við syndarar, at teir eru fallit yvirfyri Gudi, og samstundis verður kunngjørt teimum, at Kristus hevur goldið alla skuld teirra. Men slík tala er jú sjálvmótsigandi og villeiðandi. Hvussu kann ein verða fallit og samstundis skuldafríður?
       Henda misskiljing kemur av, at ávís skriftorð, sum bert hava við trúgvandi (Guds børn) at gera, verða framhildin fyri og anvend uppá vantrúgvandi. Bíblian lærir okkum, at meðan Kristus doyði sum loysigjald fyri øll menniskju, verður Kristi deyði einans roknaður at vera ístaðinfyri tey, sum í trúnni taka við Honum og geva seg undir Hann. Bert slík – og eingin annar – hevur rættin til at siga, sum Pætur sigur, at Kristus "Sjálvur bar syndir okkara upp á træið." (1.Pæt.2:24). Tí verður tað sagt í Hebr.9:28, at Kristus var opinberaður, fyri við ofri Sínum hina einu ferð, at taka syndirnar burtur hjá mongum – ikki øllum, t.e. teirra sum taka við krossverki Hansara og móti Honum Sjálvum við. Tað var hetta Harrin Jesus sipaði til í Matt.20:28, at Hann skuldi geva lív Sítt til loysigjald fyri (t.v.s., sum orði á frummálinum merkir, ístaðinfyri) mong - Ikki ístaðinfyri øll. Men harafturímóti umfatar orð Paulusar í 1.Tim.2:6 øll menniskju, táið har verður sagt, at Kristus gav Seg sjálvan til loysigjald fyri øll. Við øðrum orðum vil hetta siga, at verk Kristusar á krossi er ætla at koma øllum til góða, tað er fyri øll, men verður bert "yvir øllum sum trúgva" sum tað er sagt í Róm.3:22.

Ein røtt mynd

       W.Hoste nýtir eina mynd ella illustratión, sum á rættan hátt lýsir fyri okkum munin millum Kristi deyða fyri allan heimin, og deyða Hansara ístaðinfyri tey sum trúgva. Hann sigur:
       "Um Landsstýri avsetur eina ávísa peninganøgd, fyri at gjalda fyri eina kommunu, sum er fallit, við teimum treytum, at hvør einstakur í kommununi kemur og leggur greitt fram síni persónligu viðurskifti og síðan tekur við tilboðinum. Peninganøgdin kundi verið størri enn øll skuldin hjá øllum tilsamans, men bert hin einstaki av teimum, sum uppfylla treytirnar kunnu tá siga: Skuld mín er goldin av Landsstýrinum". Møguleikin var tilstaðar fyri øll, at fáa skuldina rindaða, men í veruleikanum var bert skuldin hjá nøkrum einstaklingum – kanska bert fáum – goldin.
       W.R.Lewis hevur sagt: "Hóast Kristi deyði er heimsumfatandi í síni ætlan, so er hann bert til gagn fyri hin einstaka, og um hin einstaki syndarin ikki ger brúk av hesum, sum er fyrireikað hansara vegna, verður skuld hansara ikki bøtt fyri. Hann er framvegis sekur fyri Gudi – syndir hansara eru ikki bornar burtur, misgerðir hansara eru ikki burturtiknar, skuld hansara er ikki útstrikað, og um hann doyr í syndum sínum, vil hann koma at svara fyri, ikki bert tað, at hann hevur vrakað Kristus, men eisini fyri eina og hvørja synd hann hevur gjørt". Opinberingin 20:12 sigur, um hini fortaptu: "Tey vóru dømd eftir tí, sum skriva var í bókunum, hvør eftir verkum sínum". Og Ef.5:6 sigur: "Lat ongan dára tykkum við tómum orðum! Fyri slíkt kemur vreiði Guds yvir børn ólýdnisins".

Semingsgrundarlagið

       Seinna Korintbrævið 5:19-21 sigur okkum, at "í Kristusi forlíkti Gud heimin við Seg Sjálvan". Semingsgrundarlagið er fingið í lag frá Guds síðu, í Kristusi, hvat heiminum viðvíkir, og Gud er tilreiðar ikki at tilrokna teimum syndir teirra, um menniskju bert vilja verða forlíkt við Gud á hesum grundarlagi. Tað eru ikki vit menniskju, sum skulu gera eitt ella annað fyri at fáa Gud forlíktan við og vælstemtan móti okkum. Tað er ikki neyðugt. Gud hevur aldri verið fíggindi okkara. Honum tørvar ikki at verða forlíktur. Men okkum tørvar at verða forlíkt við Gud. Og Gud hevur Sjálvur fingið eitt slíkt forlíks-tilboð í lag, sum 2.Kor.5:19-21 setur fram fyri okkum, har einki fordrast av okkum, uttan bert at takað við tilboðnum, ið gongur út uppá, als ikki at tilrokna okkum syndir okkara, men bæði fyrigeva og gloyma tær, (Hebr.10:17), fyri Kristi verks skuld.
         Men hetta stórfingna tilboð kemur tær bert tilgóða, um tú tekur við tilboðnum í trúnni á Guds Son. Tað er ikki Gud, sum skal verða forlíktur, men vit, tú og eg, og alt er treyta av hesum eina, soleiðis sum hetta skriftorði sigur okkum:

        "Vit eru tá sendiboð í stað Kristusar, sum tað hevði verið Gud, ið áminti við okkum; vit biða í stað Kristusar:"Verði forlíkt við Gud!" Hann sum kendi ikki til synd, gjørdi hann til synd fyri okkum, fyri at vit í Honum skulu verða rættvísi Guds".

A.W. Sloan